Kadınlarda yaş ilerlemesi; kısırlık ve tüp bebek tedavisi açısından önemli bir faktördür. Fakat yumurtalık haznesinde problem saptanmayan 40 yaş ve üstü kadınlarda preimplantasyon genetik tanı uygulaması sayesinde yaklaşık olarak % 25 ila %30 oranında gebeliğin gerçekleştirilmesi sağlanmaktadır.

Yardımcı üreme yöntemlerinden tüp bebek tedavisi için yaş sınırı var mı?

Kadınlarda doğurganlık yaşı 25 yaş civarıdır. Bu yaş civarındaki kadınlarda doğal yollarla ya da tüp bebek tedavisi ile gebeliğin gerçekleşmesi yönünde farklı etken mevcut değil ise gebelik gerçekleştirilebilir. Ancak söz konusu olan kadının yaşı ilerlediği takdirde gebeliğin gerçekleşmesinin sağlanma ihtimali düşmektedir.

Tüp bebek tedavisi yöntemi ile yaş arasındaki ilişkiyi daha iyi kavrayabilmek adına yaşa bağlı gebeliğin gerçekleşmesindeki başarı oranlarını inceleyebiliriz.

30 yaşın altında uygulanan tüp bebek tedavisi ile gerçekleştirilen gebelik oranları %55-60 civarında olup, 40 yaşın ardından bu oran %15-20′lere kadar düşer. Bu oranlar, kadın yaşının tüp bebek tedavisindeki etkisini göstermektedir. Tüp bebek tedavisinde kadın yaşının etkisi mevcutken erkeklerde böyle bir yaş sınırı söz konusu değildir. Erkeğin testisi hemen her yaşta sperm üretebilmektedir. Buna bağlı olarak erkekteki yaş ilerlemesinin tüp bebek tedavisinde gebeliğin gerçekleşmesindeki başarı oranlarını etkilemediğini söyleyebiliriz.

Kadınlar her ay adet görürler. Kadınlarda her ay gerçekleşen adet döngüsünün 3. gününde ilgili hormon testlerinin incelenmesi beraberinde ultrasonografi ile de kadınlardaki yumurtalıkların haznesi ve yumurtalık fonksiyonları değerlendirilir. Değerlendirme yapılan hormon testlerinde ve bakılan ultrasonografide yumurtalık kapasitesi ve fonksiyonunda ile ilgili herhangi bir probleme rastlanmayan kadınlarda 45 yaşına kadar tüp bebek tedavisi yapılabilmektedir.

Günümüzde kadınlar hayatları ile ilgili planlama yaparken önceliği kariyerine vermektedir. Önceliği kariyer olan kadınlar gelecek ile ilgili planlarında gebeliğe daha sonrası için yer verdiğinde dolayı ileri yaşlarda çocuk sahibi olmak istemektedirler. Bazı kadınlarda bu durum mümkün iken kimi kadınlarda yaş ilerlemesi etkeni ile gebelik gerçekleşmemektedir.

38 yaş ve üstü kadınlarda uygulanan tüp bebek tedavisinde embriyoların kromozomlar açısından herhangi bir sorunun olup olmadığının incelenmesi için preimplantasyon genetik tanı yöntemi uygulanmaktadır.

İleri yaşta anne olmak sadece gebeler açısından değil bebekler içinde risk taşımaktadır.

35 yaşın üzerinde gerçekleşen gebeliklerde meydana gelen önemli sorunlardan birisi de artan kromozom anormalliği olasılığıdır. Bunlar içinde Down sendromu (mongolizm) önemli bir yer tutar.

Annede gerçekleşen gebelikten kaynaklı sağlık sorunları; gebeliğe bağlı hipertansiyon, şeker hastalığı ve plasental anormallikler yüzünden bebeğin erken doğurtulması halinde bebek erken doğumdan dolayı tehlikelere maruz kalmaktadır.

Sonuç olarak bilinmelidir ki kadınlar için gebe kalma yaşı ertelendikçe kısırlık sorunları yaşanmakta, gebeliğin gerçekleşmesi zorlaşmakta, gebelik ve doğumdaki olası komplikasyonlar artmaktadır.

Yaş ilerledikçe gebelik elde edilmesini zorlaştıran nedenler

• Yumurtalıkların yaşlanması
• Döllenme oranında azalma
• Rahim iç zarının döllenen yumurtayı tutma yeteneğinin azalması
• Endometriozis hastalığı ve miyomların görülme sıklığının artması

Kadının yaş etkeni tüp bebek tedavisi uygulaması sonrasındaki neticeden elde edilen başarı oranını etkiler mi?

Kadınlar 1-2 milyon yumurtalık haznesi ile dünyaya gelir. Bu yumurtalık rezervi adetin görüldüğü ilk evrede 250-300 bine kadar azalır. Bu azalma adetin sonlandığı menopoz dönemine kadar devam eder menopoza girildiğinde dr rezerv tamamen tükenir. Kadınlarda yaş ilerlemesi ile birlikte yumurtalık rezervinde kayıp değil yumurta kalitesinde de bozulma gerçekleşir.

Preimplantasyon genetik tanı ile yaş faktörünün olumsuz etkilerinin önüne geçilebilir mi?

Tüp bebek tedavisi ya da diğer yardımcı üreme tedavilerinde ileri yaşlardaki anne adaylarına gebeliğin gerçekleşme başarı oranını yükseltmek amaçlı olarak preimplantasyon genetik tanı yöntemine başvurulmaktadır. Preimplantasyon genetik tanı yönteminde tüp bebek tedavisinin embriyonun transfer edilmesi aşamasından önce kromozomların anöploidi açısından değerlendirilmesi ile ilgili olarak fayda sağlamaktadır. Yaş faktörünün etkisinden kaynaklı gerçekleşen bir soruna rastlanan kromozom belirlendiği takdirde tüp bebek tedavisinin aşamalarından embriyo transferi işlemi gerçekleştirilmez ya da herhangi bir sorunu mevcut olmayan embriyo ile karşılaşıldığında embriyo transferi işlemi gerçekleştirilir. Böylelikle sağlıklı bebeklerin dünyaya gelmesi sağlanmış olur.

Kadınlarda yaş ilerlemesi kısırlık ve kısırlık tedavisi olan tüp bebek uygulamalarında engel teşkil etmektedir. Ancak modern tıp sayesinde geliştirilen preimplantasyon genetik tanı yöntemi ile embriyolara değerlendirme yapılmakta ve ailelerin sağlıklı bebeklere sahip olmalarına katkıda bulunulmuş olur.