Kanser Tedavisi Sperm Üretimini Nasıl Etkiler?
4 Şubat 2019
Embriyo Gelişimi Sırasında Nelerden Etkilenir?
25 Şubat 2019

Rahim Duvarı Kalınlaşması

Kadın üreme organlarından olan rahim, genel olarak kaslardan oluşurken, rahmin vajinaya açılan iç tabakası bezler ve bağ dokusundan oluşur. Rahim duvarı (endometrium) ise rahmin iç tabakası, her ay olası bir gebelik için kalınlaşan, gebelik oluşmazsa da adet döneminde kanama ile birlikte dışarı atılan bir dokudur. Üreme çağındaki kadınlar; her ay yumurtlama sürecinde olası bir korumasız cinsel ilişki yaşadıklarında gerçekleşebilecek bir gebelik için rahim duvarı doğal olarak kalınlaşmaktadır. Başarılı bir döllenme ve gebelik meydana gelirse oluşan embriyo kalınlaşan rahim duvarına tutunur ve oradan beslenerek büyür, gelişir. Fakat korumasız cinsel ilişki olmaz ve gebelik oluşmazsa kalınlaşan rahim duvarı bir sonraki ay yaşanacak aynı durumlara hazırlanmak için kendiliğinden çatlar, pul pul dökülür ve adet kanaması ile birlikte vücut dışına atılır.

Rahim kalınlaşması durumu, tıp dilinde endometrial hiperplazi olarak adlandırılmaktadır. Rahim kalınlaşması sorunu, rahmin duvarının normalden daha fazla kalınlaşmasıdır. Adet döneminin başlaması ile birlikte yumurtalıklardan salgılanan östrojen hormonu rahim tabakasındaki hücrelerin hızla çoğalmasını sağlar. Rahim tabakasındaki hücreler çoğalarak yumurtlama döneminde ortaya çıkar ve kalınlaşmayı yavaşlatan progesteron hormonu ortaya çıkana kadar aynı şekilde devam eder. Kadın vücudunda bu iki hormonun düzenli olarak çalışması, oluşacak olası bir gebelik durumunda embriyonun büyümesi için uygun bir ortam, tutunacak bir alan hazırlamaktadır. Gebeliğin gerçekleşmediği aylarda ise bu iki hormonun yavaş yavaş azalması ile adet kanaması olur ve kanama ile beraber bu doku dışarı atılır. Üreme çağındaki kadınlar için doğal fizyolojik bir durum olan bu olay, sağlıklı her kadında her ay düzenli şekilde gerçekleşir.

Rahim duvarı kalınlaşması olan endometrial hiperplazi sorunu, rahim duvarının (endometrium) normalden fazla kalınlaşmasıdır. Ancak zannedildiği gibi rahim duvarı kalınlaşması sorunu kadının kanser olduğu gibi bir anlam taşımaz. Fakat bu sorun tedavi edilmezse kansere neden olabilecek birtakım oluşumlara da işaret olabilir. Rahim duvarının normalden fazla kalınlaşması sorunu kadınlarda sıkça görülebilmekle birlikte, bazı kadınlar bu konuda daha yüksek risk altındadırlar.

Kimler rahim duvarının fazla kalınlaşma riski altındadır?

rahim-duvari

  • Menopoza girmeden önceki dönemde olan kadınlar,
  • Adet döngüsünde sıklıkla gecikme ve düzensizlik olanlar,
  • Obez ya da fazla şişman olan kadınlar,
  • Şeker hastalığı olanlar,
  • Polikistik over sendromu olan kadınlar,
  • Progesteron hormonuyla dengelenmeyen östrojen hormonunu uzun süre kullananlar,

Rahim duvarı kalınlaşmasının belirtileri nelerdir?

rahim-duvari-1

Rahim duvarının anormal şekilde kalınlaşması durumunda en sık olarak görülen şikayetlerin başında normalden daha uzun süren ve fazla olan düzensiz adet kanamalarıdır. Böyle bir durumda kadınlar çok ağrılı adet dönemleri geçirir.

Üreme çağına, yani ergenliğe girmeden önce ve menopoz dönemine girdikten sonra görülen tüm vajinal kanamalar miktarı az da olsa kesinlikle detaylı olarak araştırılmalıdır. Rahim duvarı kalınlaşmasının en sık olarak karşılaşılan semptomlarından birisi anormal seyreden vajinal kanamadır. Bu sebeple de karın ve kasık bölgesinde ağrıya eşlik eden anormal vajinal kanamalar kesinlikle endometrial hiperplazi, rahim duvarının yani anormal bir şekilde kalınlaşması açısından değerlendirmeyi gerektirir.

Normal dışı bir vajinal kanamayı değerlendirirken olaya en başından bakmak gerekiyor. Kadınlarda rahim duvarı, östrojen ve progesteron adındaki kadınlık hormonlarının etkisi altındadır. Üreme çağındaki kadınlarda “normal” olarak kabul edilen adet dönemi 28 gün sürer ve bu ilk 14 gün östrojen hormonunun etkisiyle rahim duvarı kalınlaşmaya başlar, 14. günün sonunda yumurtlama gerçekleşir. Bu sürecin sonunda gebelik gerçekleşmezse son 14 gün rahim duvarı progesteron hormonunun etkisinde kalır ve hormon daha az salgılandıkça normal adet kanaması görülür. Bu süreçte eğer östrojen etkisi progesteron hormonu ile karşılanamazsa anormal rahim duvarı kalınlaşması ortaya çıkıyor. Bu tür bir durumda kanama, progesteron hormonu etkisi ile değil, östrojenle aşırı kalınlaşmış rahim duvarının dökülmesiyle meydana gelir. Kimi zaman rahim duvarı kalınlaşmasında hücreler anormal bir yapılaşma gösterebiliyor ve atipik endometrial hiperplazi ortaya çıkıyor. Bu tür bir duruma zamanında müdahale edilmezse rahim kanseri gibi çok ciddi sorunlar meydana gelebilir.

Rahim duvarı kalınlaşması tanısı nasıl konur?

Rahim duvarı kalınlaşması şüphesi olduğunda doktor, ilk olarak vajinal ultrason önerir. Bu aşamada vajinal olarak yapılan ultrasonografik inceleme ile rahim duvarı kalınlığı ölçülür. Bunun yanında adet düzensizlikleri ve ağrılar gibi şikayetler bakımından kadının öyküsü dinlenir. Doktor, ultrason muayenesi ile bir kitle olup olmadığını tespit eder. Böylesi bir şüphe olduğunda ameliyat gerekmeden rahim içine kolayca ulaşılır ve ince plastik bir tüp ile o alandan doku örneği alınabilir. Bu sayede erken tanı ve tedavi imkanı doğarken birçok kanser vakasında çok daha umut verici sonuçlar alınabilir. Ancak daha detaylı veriye ihtiyaç duyulursa kameralı bir sistemle rahim içine girilerek şüpheli alanların hem gözlenebildiği hem de o alandan örnek alınabildiği histeroskopi işlemi yapılabilir.

Rahim duvarı kalınlaşması tanısında hangi yöntemler kullanılır?

rahim-duvari-kalinlasmasi

  • Ultrasonografi

Anormal rahim duvarı kalınlaşması sorununun tanısında en sık kullanılan ve en kolay şekilde gerçekleştirilen işlemlerin başında ultrasonografi gelir. Ultrason ile rahmin duvar kalınlığı milimetrik olarak ölçülür.

  • Biyopsi

Rahim içinden ince bir tüp yardımı ile hücre, doku alınması işlemidir. Bu işlemle alınan hücreler patoloji bölümünde mikroskopla incelenir ve tanı konabilir.

  • Dilatasyon ve kürtaj

Rahim duvarı kalınlaşması sorununda tanı için rahim ağzı genişletilir ve küret adlı özel bir aletle rahim duvarından örnek doku alınır. Buna kürtaj adı verilir. Ardından alınan doku patoloji bölümünde mikroskopla incelenir ve tanı konur.

  • Histeroskopi

Rahim içinde şüpheli alandan ışıklı ince boruya benzer bir aletle örnek alınır ve alınan örnek patolojide incelenerek tanı konur.

Rahim duvarı kalınlaşması nasıl tedavi edilir?

Rahim duvarı kalınlaşması; genellikle ilaçla, yani progesteron hormonu verilerek tedavi edilir. Bunun için uygulanan tedavinin dozu ve uzunluğu hastanın durumuna göre değişse de en uygun tedavi planını doktor belirleyecektir. Tedavi süreci tamamlandıktan sonra da yeniden endometrial biyopsi yapılır ve bunun sonucunda sorunun devam ettiği tespit edilirse diğer tedavi seçeneklerine ya da cerrahi müdahaleye geçilebilir. Rahim duvarı kalınlaşması tespit edilen kadının çocuk isteği yoksa en iyi tedavi seçeneği rahmin alınmasıdır.

Rahim duvarı kalınlaşması önlenebilir mi?

Rahim duvarının anormal kalınlaşması sorunundan korunmak için;

  • Menopoz döneminde kullanılan sadece östrojen içeren ilaçlardan kaçınmak gerekir. Çünkü bunların etkilerinin progesteron ile karşılanması rahim duvarı kalınlaşmasına ve hatta kanser oluşmasına sebep olabiliyor.
  • Düzenli adet görmeyen kadınlar rahim duvarının aşırı kalınlaşmasını önlemek için doktorun onayıyla progesteron içeren ilaçlar almalıdır.
  • Aşırı kilolu olan kadınlar daha ideal olabilecek kiloya inmeye, sağlıklı kiloda kalmaya çalışmalılar.
  • Hamilelik ve emzirme rahim duvarı kalınlaşma riskini azalttığından en az bir tane bebek sahibi olmak sorunu önleyebilir.

Rahim duvarı kalınlaşması sorunu taraması için ne sıklıkta doktor kontrolü yapılmalı?

Her kadın, hiçbir şikayeti olmasa bile yılda bir kez jinekolojik muayene ve smear testi yaptırmalıdır. Ancak 40 yaşın üzerinde olan düzensiz ve çok miktarda kanaması olan, menopoza girmiş olduğu halde az miktarda bile olsa vajinal kanaması olan kadınlar vakit kaybetmeden doktor kontrolüne gitmeliler.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.