Gebelikte iyot eksikliği durumu, hem anne adayı hem de anne karnındaki bebek adına önemli sorunlara yol açabilir. Çünkü sadece gebelik sürecinde değil, normal bir dönemde bile iyotun vücutta en önemli görevi tiroid hormonlarının düzenli olarak üretilmesidir. Bu konuda en önemli elementtir. Eğer iyot alımı yetersiz düzeyde kalırsa, tiroid hormonları bozulur ve bunun sonucunda guatr hastalığı ortaya çıkar. Normal dönemde bu durum zaten zorken, bir de gebelikte yaşanması çok daha zordur. Çünkü gebelik sürecinde tiroid hormonları seviyesi arttığı için vücudun iyot ihtiyacı da artar.

Gebelikte İyot Alımı için Önerilen Besinler

Gebelikte iyot eksikliğini besinlerle dengeleyebilmek için aşağıdaki listede bulunanlar önerilir:

– Peynir
– Yoğurt
• İnek sütü
• Ayran
– Dondurma (Doğal)
– Yumurta
• Tuzlu su balıkları
• Ton balığı
– Kabuklu deniz hayvanları (alerji konusuna dikkat)
• İyotlu sofra tuzu
• Patates (kabuklu tercih edilir)
• Hindi eti
• Çilek
• Ispanak, soya fasulyesi, şalgam, pazı, kabak, kuru fasulye ve sarımsak gibi sebze ve kurubaklagiller

İyot minerali, özellikle deniz ürünlerinde çok daha fazla bulunmaktadır. Gebelikte deniz ürünleri tüketimi düzenli olarak yapılmalıdır. İyot takviyesi açısından deniz ürünleri tüketmek çok önemlidir. Ancak her besinde olduğu gibi dengeli olarak tüketilmelidir.

Gebelikte İyot Eksikliği Belirlenmesi

Normal şartlarda bir insanın vücudunda iyot eksikliği olup olmadığını belirleyecek bir tahlil türü bulunmaz. Ancak idrarla birlikte vücuttan atılan iyot miktarı ölçülerek, yaklaşık olarak vücuda alınan iyot miktarı düzeyi tahmin edilebilir olmaktadır.

Eğer bir hastada iyot eksikliğine bağlı guatr ya da benzeri hastalıklar yakalanmışsa, tiroid hormon ilaçları ile bu hastalık direk olarak tedavi edilir, çünkü direk olarak vücuda dışardan iyot verilmez. Bunun yerine iyot eksikliği tespit edilen toplumlarda tuz, ekmek ve içme suyu gibi besinlere iyot eklenmesi sağlanarak iyot eksikliği konusunun önüne geçilmeye çalışılır. Ülkemizde en yüksek iyot eksikliği oranı Karadeniz Bölgesi’ndedir. Bu rahatsızlıların neredeyse tamamı bu bölgede görülmektedir.

Gebelikte İyot Eksikliği Nelere Yol Açar?

Gebelikte iyot eksikliği, hipotiroidi – yani tiroid hormonlarının az olması sorununu yaratır; bu da anne karnında bulunan bebeğin sağlıklı beyin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir. Gebeliğin özellikle ilk yarısındaki dönemde anne karnındaki bebeğin nörolojik gelişimi ve sağlığı açısından annenin tiroid hormonlarının normal seviyelerde olması büyük önem taşır. Çünkü, bebeğin kendisi anne karnında tiroid hormonu üretmeye 16-18 hafta civarında başlar, bu zamana kadar da annenin tiroid hormonları bebeğin gelişiminden sorumlu olmaktadır. Bu ilk yarıda ortaya çıkacak iyot eksikliği nedeni ile tiroid hormonunun yeterli olmaması, bebekte önemli nörolojik sorunlara yol açabilir. Gelişim geriliği en sık rastlanan bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Daha ileri durumlarda bebekte bazı anomaliler ve doğumdan sonra zeka geriliği, öğrenme güçlüğü gibi problemler de meydana gelebilir.

Gebelikte İyot Takviyesi

Ülkemizde gebelik döneminde doktor tarafından verilen multivitamin desteklerinde iyot takviyesi bulunmamaktadır. Ancak iyotlu tuz tüketiminin önerilmesi ve her hamileliğin başlangıcında tiroid hormonunun (TSH) kontrol edilmesi ile hipotiroidi ve iyot eksikliğine bağlı komplikasyonlar daha ilerlemeye başlamadan en az seviyeye indirilmektedir. Daha önce bahsettiğimiz iyot açısından zengin olan besinler, sağlıklı beslenme sürecine dengeli olarak dahil edilmelidir.

İyot eksikliği ya da hipotiroidi gibi nedenlerden dolayı takviye ilaç kullanımı konusunda, yine yapılacak muayene ve gerekli tahliller sonucunda doktorunuz net bir karar verecektir. Doktor önerisi olmadan asla kendi insiyatifinizle iyot ya da guatr ilacı kullanılmamalıdır, başkalarına da ilaç olarak tavsiye edilmemelidir.