Prezervatif ya da spiral gibi doğum kontrol yöntemleri kullanıyorsanız bunlar olmadan cinsel ilişkiye girdiğinizde hamile kalma imkanınız bulunmaktadır. Ancak pek çok kadın, doğum kontrol hapları kullandıktan sonra hamile kalmanın zor olup olmayacağı konusunda endişe yaşıyor. Doğum kontrol hapları gibi hormonları kontrol eden yöntemleri bıraktıktan birkaç ay sonra da hamile kalınabilmektedir. Ancak gerek hayat tarzınız gerekse genetiğiniz, ne kadar süre sonra hamile kalabileceğinizi etkileyebilmektedir.

Doğum kontrol hapı nedir?

Doğum kontrol hapları en çok tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinin başında geliyor. Bu haplar doğum kontrolünün yanında akne tedavisi ve rahim fibroidlerinin tedavisinde de kullanılabiliyor. Doğum kontrol hapları, yumurtanın döllenmesini önleyecek hormonlar sayesinde hamileliğin önüne geçiyorlar.

Piyasada farklı miktarlarda farklı hormonlar içeren doğum kontrol hapları bulunmaktadır. Hamileliği önlemek amacıyla doğum kontrol hapı kullanıyorsanız, hapın koruyuculuğunun yüksek olması için her gün aynı saatlerde almanız gerekmektedir.

Kimi kadınlar istenmeyen gebeliği önlemek ya da sağlık sorunları nedeniyle yıllarca doğum kontrol hapı kullanıyor. Burada pek çok kadının kafasında soru işareti oluşturan şey, hapları kullanmayı bırakınca ne olduğu oluyor. Bu sorunun cevabı kişinin adet döngüsüne göre değişebilmektedir.

Doğum kontrol hapı kutunuzun yarısındaysanız bıraktığınız an hamile kalabilme ihtimaliniz var. Ancak o ay almanız gereken ilaçları bitirdiyseniz adet döngünüz normale döndükten sonra hamile kalmanız mümkün olabilmektedir. Bu nedenle ilaçları belli bir süre kullanmanın uzun dönemli etkileri olmadığını ve hamilelikten korunmak için her gün alınması gerektiklerini unutmamalısınız.

Doğum kontrol hapı ne işe yarar?

• Doğum kontrol hapları çeşitli amaçlar için kullanılabilir:
• Hormon seviyelerini kontrol etmek
• Yumurtlamaya neden olan östrojen yükselmesini önlemek
• Servikal mukusu arttırarak spermin yumurtaya ulaşmasını engellemek

Doğum kontrol hapları, hamile kalmayı engellemeye ek olarak kadınların hormonal düzensizliklerden dolayı yaşadıkları sorunların önüne geçmeyi hedefler. Bunlar arasında adet kanamalarının azaltılması, adet görürken krampların azaltılması ve ovaryan kistlerin gelişme riskinin azaltılması vardır.

Doğum Kontrol Hapı Çeşitleri

• Kombine doğum kontrol hapları

Kombine doğum kontrol hapları en çok kullanılan doğum kontrol ilaçlarının başında geliyor. Bu ilaçlar, hem östrojen hem de progestin içeriyorlar. Her gün alındıkları takdirde yumurtlama sürecinde yumurtanın salınmasını engelleyerek hamileliğin önüne geçiyorlar. Bu ilaçlar ayrıca mukus bariyeri yaratarak spermin yumurtaya ulaşmasını engellemektedirler.

Kullandığınız doğum kontrol hapına bağlı olarak kullanımı bıraktıktan sonra hamile kalma olasılığını değişmektedir. Örneğin, üç haftalık aktif haplar içeren bir doğum kontrol ilacı kullanıyorsanız menstürasyon gerçekleştikten sonraki ay hamile kalabilirsiniz. Ayrıca ilaç kutunuzun ortalarındayken bir ilacı almayı bile atladığınızda hamile kalma olasılığınız vardır.

Bazı kombine doğum kontrol ilaçlarında ise daha uzun döngüler söz konusudur. Öyle ki 84 adet aktif hap kullanımından sonra her üç ayda bir adet görülür. Bu hapları kullandıktan sonra normal adet döngülerinize geri dönmeniz zaman alabilir. Ancak yine de hapları kullanmayı bıraktıktan sonraki ay hamile kalma imkanınız bulunmaktadır.

• Sadece progestin içeren haplar

Bazı doğum kontrol hapları sadece progestin içerir. Bu nedenle de alacağınız ilaç kutusunda aktif olmayan hafta bulunmaz. ‘Minipill’ olarak da adlandırılan bu haplar, yumurtalamayı ve rahim iç zarı ile rahmi de etkileyebilmektedir.

Bu haplar östrojen içermediği için etkinlikleri daha düşüktür. Ortalama olarak her 100 kadından 13’ünün bu hapları kullandıkları halde hamile kaldıkları görülmüştür. Ancak bu şu anlamada gelebilir ki bu tarz ilaçları kullanıp bıraktığınız zaman hemen hamile kalma olasılığınız daha yüksektir.

Diğer Doğum Kontrol Yöntemleri

Doğum kontrol haplarını bıraktıktan sonra adet döngünüzün normalde dönmesi belli bir zaman alsa da hapları bıraktıktan sonra hemen hamile kalmanız mümkündür. Bu nedenle hapları bıraktıktan sonra hamile kalmayı hala düşünmüyorsanız başka doğum kontrol yöntemlerini düşünmeniz gerekmektedir.

• Spermisit: Bu krem ya da jeller spermleri öldüren bir kimyasal içerirler. Tek başına kullanıldığı durumda da etkin bir korunma yöntemi olsa da başka doğum kontrol yöntemleriyle de desteklenebilir.
• Vajinal diyafram: Kadınlar tarafından kullanılabilen bu yöntem vajina içine yerleştirilerek serviks boyunca bariyer görevi görmesi sağlanıyor. Spermisit ile birlikte kullanıldığında oldukça etkili bir korunma yöntemi olan diyaframlar, prezervatiflerin aksine ilişkiden hemen sonra çıkarılmamalı ve en az altı saat içerde tutulmalıdır. En geç ise 18 saat içinde çıkarılmalıdır.
• Prezervatif: Prezervatifler spermin rahime ulaşmasını engeller. Spermisit ile kullanıldıklarında daha da etkili olmaktadırlar. 
• Sünger: Süngere benzeyen yapıda olan doğum kontrol araçları serviksi kaplamak için vajinaya yerleştiriliyor. Aynı zamanda spermisit içeren süngerlerin tıpkı vajinal diyaframlar gibi cinsel ilişkiden sonra en az altı saat vajinada kalması gerekiyor. En geç ise 30 saat içinde çıkarılması gerekiyor.
• Spiral: Spiraller de en çok tercih edilen doğum kontrol yöntemlerinden bir tanesidir. Spirallerin hormonsuz(bakır) ve hormonlu olmak üzere iki çeşidi vardır. Bakır spirallerin 10 yıl, hormonlu spirallerin ise 3-5 yıl arası kullanım ömürleri vardır. Spiraller bazı durumlarda yerinden oynayabildiği için jinekolog randevularınızı aksatmamanız gerekmektedir.

Hamile kalmak için ne yapmak gerekir?

Hamile kalmak istiyorsanız halihazırda kullandığınız doğum kontrol ilaçlarını birden bire kesmemeniz gerekmektedir. Çünkü bunu yaptığınız takdirde adet döngüleriniz bozulabilir. Bunun yerine elinizdeki kutuyu bitirip vücudunuza normal adet döngüsünü sürdürmesi için zaman vermelisiniz.

Doğum kontrol hapları ile ilgili olarak en korkulan şeylerin başında bu hapların doğurganlığı etkiledikleri düşüncesi geliyor. Ancak bu hapların doğurganlığınız üzerinde etkileri yoktur. Adet döngüleriniz hapları kullanmayı bıraktıktan sonra normale dönecektir. Hatta belli bir süre doğum kontrol hapı kullanan kadınların hamile kalma şansı kullanmayan kadınlarla aynıdır.

Doğum kontrol hapı kullanmayı bırakıp hamile kalmak istiyorsanız doktorunuza danışmanız gerekir. Çünkü hapları en doğru şekilde nasıl bırakacağınız konusunda sizi yönlendirecek ve hamile kalmadan önce eksiklikleriniz varsa vitamin takviyesi almanızı önerecektir. Doktorunuz ayrıca sağlıklı beslenme, alkol ve sigaradan uzak durma, egzersiz gibi konularda önerilerde bulunacaktır.

Doğum Kontrol Haplarını Bıraktıktan Sonra Hamile Kalmak

Doğum kontrol haplarını bıraktıktan hemen sonra hamile kalmanızda bir sakınca yoktur. Önceden, doğum kontrol hapı kullanmış olan kadınların kullanmayan kadınlara göre daha fazla düşük yaşadıkları düşünülüyordu. Ancak yapılan son araştırmalar gösteriyor ki hapları kullanmayı bıraktıktan sonra düşük yaşama şansı kullanmayan kadınlar ile aynı oluyor.

Doğum kontrol hapları kullanmak geçici bir süre için hamile kalmanızı engellese de hapları kullanmayı bırakan kadınların çoğu hamile kalabilmektedir. Bu nedenle bu süreçte en önemli olan şey çiftlerin genel sağlıklarını korumaları ve olası bir hamilelik için hazır olmalarıdır.

Doğum kontrol haplarını bıraktıktan sonraki adet döngüsü önemli midir?

Kimi kadınlar doğum kontrol hapı almayı bıraktıktan sonra birkaç ay kadar normal adet döngülerini yaşayamamaktadır. Bunun nedeni bazı doğum kontrol ilaçlarının hormonal dengeyi etkilemesi ve doğum kontrol hapı kullanmadan önceki halinize dönmek için vücudunuzun süreye ihtiyaç duymasından kaynaklanmaktadır.

Doğum kontrol hapı kullanmayı bıraktıktan sonra adet görmeden de hamile kalabilirsiniz. Hapları almayı bıraktıktan hemen sonrası yumurtlama döneminize denk gelmişse ve bu süreçte korunmasız cinsel ilişki yaşamışsanız hamile kalmış olabilirsiniz ve bu nedenle de adet görmemiş olabilirsiniz. Bu nedenle doğum kontrol haplarınızı bıraktıktan bir süre sonra adet görmeye başlamadıysanız hamilelik olasılığını düşünebilirsiniz. 

Hamile kalmaya çalışmadan önce neler yapmalısınız?

Hamile kalmaya çalışmadan önce doktorunuzla konuşmanız faydalı olacaktır. Doğum kontrol hapı kullanmayı bırakan kadınların çoğu hamile kalmaya çalışmalarından itibaren bir yıl içerisinde genelde hamile kalabilmektedirler. Ancak yaş, hayat tarzı ve kilo gibi doğurganlığı etkileyen pek çok faktör olduğu için hamile kalamamanızın sebebi kullandığınız haplar olmayabilir. 35 yaşın altındaysanız ve doğum kontrol haplarını kullanmayı bırakmanızın üstünden bir yıldan fazla süre geçmişse doktorunuzun bunu bilmesi gerekmektedir. 35 yaşın üzerindeyseniz de 6 aydan fazla süredir hamile kalamadıysanız doktorunuza görünmeniz gerekir. Bu sayede doktorunuz hamile kalmanıza engel olan nedenleri araştırabilir ve tedavi yöntemleri önerebilir.

Doğurganlığı Etkileyen Diğer Sorunlar

• Genel sağlık sorunları: Hamile kalmaya çalışan kişi tiroid, polikistik over sendromu gibi sorunlar yaşıyorsa bunlar hamile kalma olasılığını da etkilemektedir. Ayrıca obez ya da aşırı zayıf olan kadınlar da hamile kalmakta zorluk yaşayabilir.
• Kadının üreme sağlığı: Geçmişte pelvik enfeksiyonları, kapalı fallop tüpleri ya da endometriozis gibi sorunlar yaşamış olan kadınlar hamile kalmakta zorluk yaşayabilmektedir.
• Erkeğin üreme sağlığı: Erkekteki sperm sayısının düşük olması çiftin bebek sahibi olma şansını azaltabilen etkenler arasındadır.
• Cinsel ilişki sıklığı: Hamile kalmaya çalışırken genelde 2-3 günde bir ilişkiye girilmesi önerilir. Sıklık azaldıkça hamilelik şansı da azalmaktadır.
• Kadının yaşı: Kadın 35 yaşına geldikten sonra hamile kalma oranları azalmaktadır. Bazı araştırmalara göre 19-26 yaş arasındaki kadınların yüzde 92’si korunmasız cinsel ilişkinin ardından bir yıl içerisinde hamile kalabiliyorlar. 35-39 yaş aralığındaki kadınlardaysa bu oran yaklaşık yüzde 82 civarı olarak ölçüldü.

Genellikle bir yıllık bir sürenin doğurganlık konusunda belirleyici olduğu düşünülmektedir. 

Hamile kalmak için ne yapmak gerekir?

Hamile kalmaya çalışırken yapacağınız bazı ek şeyler de sağlıklı bir hamilelik yaşama şansınızı arttıracaktır:

• Doğum öncesi vitaminlerin ve folik asit kullanımı doğum anomalilerinin engellenmesinde işe yaramaktadır.
• Sigara içmeyi bırakmak
• Alkolden kaçınmak
• Stres seviyesini en düşük düzeyde tutmak