Hemen herkes tarafından bilinen bir gerçek var ki, gelişme çağındaki çocukların fiziksel gelişimlerini gerektiği gibi tamamlayabilmeleri için D vitaminini yeterince almaları lazım. Ancak bu genel geçer bilgiyi tamamlayıcı açıdan bakıldığında D vitamini her yaştan kişinin sağlığı açısından çok önemlidir. Zira kemikler büyük ölçüde kalsiyumdan oluşmakta ve D vitamini de kalsiyumun vücutta emilimini sağlamaktadır. D vitamini, kalsiyuma bağlanarak kana karışmasına yardım eden kalbidin adlı proteinin sentezini tetikler ve böylece kalsiyum emilimi sağlanır. Bu sayede kanda belli bir miktarda kalsiyum yoğunluğu sağlanmış olur ve kemik oluşumu gerçekleşir, eski kemik dokuları da yenilenir. Böyle olunca da özellikle çocuklar ve kemik yıkımı yaşına gelen ileri yaştaki yetişkinler için D vitamini olmazsa olmaz. Çünkü kemiklerin gün içinde, zaman içinde kaybettiği kalsiyumun sürekli yenilenmesi ihtiyacı doğuyor.

D vitamini eksikliği belirtileri

Vitaminlerin vücutta olması gerekenden daha az bulunması kısa vadede belirti gösteren bir sorun değildir. Ancak uzun süreli eksiklikte pek çok şikayete yol açabilmektedir. D vitamini eksikliğinde de; ilk olarak ortaya çıkan belirtilerden birisi, kişinin sebepsizce ve bir türlü geçmeyen depresyon halidir. Ne yapsa memnun olmayan, hep karamsar bir ruh haliyle dolaşan, hatta çoğu zaman yataktan bile çıkmak istemeyen kişiler D vitamini eksikliği yaşıyor olabilirler. Çünkü kişinin ruh halini dengede tutan serotonin hormonu, D vitamini eksikliğinde düşmektedir.

D vitaminin kas ve kemik yapımında, onarımında rol oynadığından bahsettik. D vitamini eksikliğinde de kişi; kemiklerde, eklemlerde ağrı, sızı hisseder. Kemik erimesi, yumuşaması, çocuklarda raşitizm gibi sorunlar D vitamini eksikliğinden kaynaklanır.

D vitamini bağışıklık sistemini güçlendirici özelliktedir. Bu sebeple D vitamini eksikliği yaşayan kişiler; virüsler, bakteriler, mikroplar ve bunların yol açtığı enfeksiyonlara karşı savunmasızdırlar. Özellikle kışın sık sık soğuk algınlığına yakalanırlar.

D vitamini zihinsel fonksiyonların çalışmasında etkilidir. Bu bakımdan D vitamini eksikliği yaşayan kişilerde erken yaşta bunama, zihin bulanıklığı, unutkanlık, konsantrasyon eksikliği görülmektedir.

D vitamini, sindirim sisteminin sağlığını destekler. D vitamini eksik olması durumunda kişi sık sık kabızlık ya da tam tersi olarak ishal gibi bağırsak, mide, mesane sorunları yaşar.

D vitamini eksikliği sonuçları

D vitamini eksikliği genellikle çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde ise kemik erimesine yol açmaktadır. Bununla birlikte D vitamini yönünden eksik beslenen her yaştan bireyde; diş çürükleri ve diş kaybı, sinirsel ve zihinsel bozukluklar, bunama, şizofreni, Alzheimer, Parkinson görülmektedir. D vitamini kas ve kemik sağlığını güçlendirmekle birlikte, bağışıklık sistemini de desteklemektedir. Bu bağlamda eksikliği durumunda kişinin bağışıklık sisteminde zayıflama görüldüğünden, vücut mikroplara, virüslere karşı daha savunmasız hale geliyor. Soğuk algınlığı, grip, solunum yolları enfeksiyonları ve hatta kanserden bile korunmak, bu hastalıkları önlemek için yeterince D vitamini almak öneriliyor.

Günlük olarak ne kadar D vitamini alınmalı?

• 0 – 12 ay arası bebekler günde 400 IU,
• 1 – 13 yaş arası çocuklar günde 600 IU,
• 14 – 18 yaş arası çocuklar günde 600 IU,
• 19 – 70 yaş arası yetişkinler günde 600 IU,
• 70 yaş üzeri ileri yaştakiler günde 800 IU,
• Gebelik ve emzirme dönemlerindeki kadınlar günde 600 IU D vitamini almalılar.

D vitamini kaynakları

D vitamini için en sağlıklı ve kaliteli kaynak kesinlikle güneştir. Bunun için günde birkaç saat güneş ışığı almak çok faydalı olacaktır. Bununla birlikte balık yağı, soya sütü, tüm süt ve süt ürünleri, yumurta, mantar, haşlanmış patates, maydanoz, ton balığı, tahıl, portakal suyu, kakao, istiridye, ısırgan otu ve ıspanak da D vitamini açısından zengindir. Bu besinlerden birini ya da birkaçını gün içinde tüketen kişiler zaten genellikle vücudun ihtiyaç duyduğu D vitaminini almış olurlar. Diğer tüm vitaminler, mineraller ve faydalı elementlerde olduğu gibi D vitamini açısından da öncelikle doğal kaynaklar tüketilmelidir.

D vitamini ve tüp bebek tedavisi

D vitamini yukarıda anlatıldığı gibi vücudun sinir sisteminde, bağışıklık sisteminde, sindirim sisteminde etkili olan bir vitamindir. Bu bakımdan elbette ki, bir kadının gebe kalıp kalamaması, tüp bebek tedavisinde başarı elde etme olasılığı da vücudundaki D vitamini oranından etkilenebilmektedir. Bu konuya dair yapılan bir araştırmada bir kadının vücudundaki seviyesinin tüp bebek başarısını etkilediği sonucu çıkmıştır. Bu bağlamda D vitamini eksikliğinin, tüp bebek tedavisi yoluyla gebe kalma şansını düşürebileceği söylenebilmektedir.

Bu araştırmada; D vitamini eksikliği olan 154 kadında tüp bebek tedavisi başarısı, yeterli D vitamini seviyesine sahip 181 kadının tedavisiyle karşılaştırılmıştır. Araştırmaya göre, D vitamini eksikliği olanlarla kıyaslandığında D vitamini normal seviyelerde olan kadınların gebe kalma ihtimali iki kat daha fazladır.

Burada aslında altı çizilen husus; D vitamini yeterli düzeyde olan kadınların yumurtaları ile daha kaliteli embriyolara sahip olma olasılığının daha yüksek olduğu ve embriyonun transfer sonrası rahimde tutunma olasılığının daha yüksek olduğu gerçeğidir. Yani hem anne hem de baba adayının vücudundaki D vitamini seviyesi istenen düzeyde ise onların üreme hücrelerinden elde edilen embriyolar daha kaliteli ve gebeliğe uygun oluyor. Bu embriyolar anne adayının rahmine çok daha kolaylıkla tutunabiliyor.

Bu çalışmada, kanında mililitre başına 20 – 30 nanogram D vitamini bulunan kişiler tüp bebek tedavisi için yeterli ve sağlıklı kabul edildi. Bu bakımdan D vitamini eksikliği olan kadınlar bu eşiğin altındaki bir orana sahipti ve başarı ihtimalleri de düşüktü. Bu çalışma daha yeni ve küçük çaplı olduğundan, buradan elde edilen sonuçların çok genel geçerli olduğunu söylemek mümkün değil. Ancak D vitaminin tüm vücut fonksiyonları için gerekli olduğu anlayışından yola çıkarak çalışmanın getirdiği sonuçlar anlamlı bulunmaktadır. Çünkü bu çalışma hem D vitamini eksikliğinin tüp bebek tedavisinde başarı oranını düşürdüğünü hem de aynı paralelde D vitamini düşüklüğünün kısırlığa katkıda bulunabileceğini gösterdi. Bu bağlamda da önemlidir. Madem öyle, D vitamininin kolay ve ucuz elde edilebildiği, doğal kaynaklarla bolca alınabildiği düşünüldüğünde, kısırlık sebeplerinden en azından birini ekarte edebilmek adına D vitamini yeterince almak önemlidir. Özellikle de doğal yolla gebe kalamayıp tüp bebek tedavisi düşünen kişilere D vitamini yönünden zengin beslenmek ve güneşin D vitamininden yararlanmak önerilir.

 Tüp bebek tedavisi öncesinde kadının D vitamini seviyesine bakılmalı!

D vitamini ve tüp bebek tedavisi ilişkisine dair araştırmaların sonuçları, D vitamini eksikliğinin tüp bebek tedavisinde başarıyı düşürdüğüne işaret ediyor. Bundan dolayı da uzmanlar, tüp bebek tedavisi isteyen çiftler için öncelikle D vitamini ölçümü yapılmasını önermekteler. Bu bağlamda eğer D vitamini eksikliği görülürse, vitamin takviyesi yapılarak ya da doğal yollardan D vitamini seviyesi yükseltilerek gebe kalma ihtimali de artırılabilir. Böylelikle de tedavinin başarıyla sonuçlanması sağlanabilir.